Arytrometr dźwigniowy ręczny
| Numer inwentarzowy | Czas powstania | Wymiary w cm. |
|---|---|---|
| IPRM/REG/3 | XX w. |
|
| Opis | U góry znajduje się napis Triumphator.
Urządzenie w kolorze niebiesko-zielonym ze śladami otarć i rdzy. Po prawej stronie korba i dwie przesuwne dźwignie i kilka mniejszych dźwigni i przycisków, z przodu maszyny jedna dźwignia a nad nią cyfry ułożone i w poziomie i w pionie. Ciężkie urządzenie, nie wszystkie dźwignie działają, korbka również bez ruchowa, pod nią znajduje się metalowy przesuwak, który przesuwa cały mechanizm z cyframi w poziomie w lewą lub w prawą stronę. |
Historia obiektu |
Prosta maszyna wspomagająca obliczenia – odznaczająca się w czasach swojej popularności relatywnie małą masą i rozmiarami, a także prostotą obsługi i… brakiem konieczności zasilania prądem elektrycznym (nie wszędzie dostępnym, zwłaszcza w terenie). Nie posiadała klawiatury w dzisiejszym tego słowa rozumieniu – liczby nastawiało się za pomocą dźwigni w górnej części urządzenia. Kierunek rozmieszczenia cyfr (zero u góry, dziewięć u dołu), który był po prostu naturalny. Wykonywanie działań odbywało się przy użyciu korby po prawej (dodawanie bądź odejmowanie, wielokrotny obrót – mnożenie i dzielenie) oraz przycisku sprzęgła u dołu (zmiana rzędu wielkości).
Zanim powstały kalkulatory jakie obecnie używamy, podstawowe działania wykonywano arytmometrami. Te bardzo skomplikowane urządzenia mechaniczne służyły w pierwszych wersjach do dodawania i odejmowania. Późniejsze modele- już bardziej skomplikowane, tak jak nasz Triumphator potrafiły już mnożyć i dzielić poprzez wielokrotne dodawanie i odejmowanie, potrafiły też pierwiastkować. Kres i zapomnienie tym mechanicznym cudom techniki przyniósł rozwój elektrycznych i elektronicznych maszyn liczących. Dziś niewiele osób potrafi obsługiwać te mechaniczne kalkulatory, zaś niektóre zapełniły muzealne ekspozycje, tak jak nasz Triumphator Arytmometr – dawna nazwa mechanicznej maszyny liczącej, poprzedniczki kalkulatora. Arytmometr najczęściej przeznaczony był do wykonywania dodawania lub odejmowania, natomiast mnożenie i dzielenie można było dokonywać przez wielokrotne dodawanie lub odejmowanie. Napędzany był ręcznie (korbką lub dźwignią) lub elektrycznie. W końcowej fazie rozwoju arytmometry dokonywały już automatycznego pierwiastkowania. Innym kierunkiem rozwoju arytmometrów były maszyny do księgowania i fakturowania, będące połączeniem urządzeń liczących z maszyną do pisania. Był to wynalazek Charles’a Xaviera Thomasa. Przed Ch. X. Thomasem pierwszy arytmometr czterodziałaniowy skonstruował w 1810 r. Abraham Stern z Hrubieszowa, a w 1817 przedstawił maszynę, która wykonywała pięć działań łącznie z pierwiastkowaniem. Innym polskim arytmometrem była zaprezentowana w 1845 roku w Warszawie maszyna licząca Staffela, która zaprojektował i zbudował Izrael Abraham Staffel. Źródło: www.molecki.transport.pwr.wroc.pl, wikipedia |
Stan zachowania: |
średni |
Opis dźwiękowy: |
brak |
Licencja: |
 Licencja CC BY 3.0 Polska |
Drukuj
