Garnek gliniany (3)

Numer inwentarzowy Czas powstania Wymiary w cm.
IPRM/ETN/33 XX w.
  • Wysokość: 24
  • Średnica: 18,7
  • Głębokość/Długość: –

Opis

Naczynie beczułkowate smukłe, o krawędzi wylewu pogrubionej i rozchylonej na zewnątrz.

Jedno ucho taśmowate (rączka), szerokie, górnym końcem umocowane do krawędzi wylewu, dolnym w połowie wysokości. W kolorze czarno-rudym, wyszczerbione brzegi, cały lakierowany.

Historia     obiektu

Zbierane w 1994 r. przez ks. Andrzeja Mizurę.

Zanim wynaleziono garnek ludzie radzili sobie z przyrządzaniem potraw na różne sposoby. Mięso pieczono na ogniu lub wędzono w dymie. Do pieczenia używano m.in. rozgrzanych kamieni. Z czasem zaczęto gotować potrawy w wodzie. Do podgrzewania wody wykorzystywano muszle, skorupy żółwi. Gotowano też potrawy w grubej skórze umieszczonej nad ogniem lub w dole wyłożonym gliną i wypełnionym gorącymi, rozgrzanymi kamieniami. W końcu jednak, nauczono się wyrabiać garnki i zapewne nastąpiło to w kilku miejscach świata, niezależnie od siebie.

Garnek gliniany towarzyszył ludzkości od tzw. neolitu, czyli młodszej epoki kamiennej.

Historia glinianego garnka:

Najstarsze skorupy glinianych garnków znaleziono w Japonii. Pochodzą z XI tysiąclecia p.n.e. W Iranie archeolodzy odkryli naczynia gliniane sprzed 8 tysięcy lat. Wynalezienie garnka spowodowało, że możliwe stało się gotowanie i duszenie potraw. Garnki służyły też do przechowywania żywności np.: ziarna podczas zimy. Udoskonalenie wytwarzania garnków nastąpiło po wynalezieniu koła garncarskiego. W Polsce, pierwsze garnki lepiono z gliny ręcznie. Garncarz przygotowywał z sitowia plecioną formę, jej wnętrze pokrywał warstwą gliny, suszył formę na powietrzu, po czym stawiał ją na ogniu. Zewnętrzny szkielet z sitowia zwęglał się i pozostawał gliniany garnek.

Kiedy na nasze ziemie przybyli Celtowie, zaczęto używać koła garncarskiego. Kolejnym etapem w rozwoju garnków było użycie nowego materiału do ich wyrobu – pojawiły się żelazne sagany. Skonstruowanie kuchenek m.in. gazowych, zmieniło kształt garnków. Zaczęły przeważać naczynia o owalnym kształcie, z płaskim, szerokim dnem (wcześniej, garnki używane do gotowania nad wolnym ogniem w ogniskach i piecach, miały kształt okrągły, owalny z zaokrąglonym dnem).

Źródło: www.alehistoria.blox.pl, „Muzea skansenowskie we współczesnej edukacji historycznej” Lublin, M. Ausz, G. Miliszkiewicz, H. Stachyra, D. Szewczuk

Stan zachowania:

średni

Opis dźwiękowy:

brak

Licencja:

ccLicencja CC BY 3.0 Polska