Młocarnia sztyftowa ręczna

Numer inwentarzowy Czas powstania Wymiary w cm.
IPRM/ETN/130 przed 1939 r.
  • Wysokość: –
  • Szerokość: –
  • Głębokość/długość: –

Opis

 

Ręczna sztyftowa młocarnia Wacław Moritz (wytwórnia maszyn rolniczych) .

Brak koła napędowego.

Na elementach metalowych oznaczenia producenta Wacław Moritz zapisane cyrylicą oraz oznakowanie numeryczne modelu: 981.

Historia obiektu

 

„W 1840 roku David Baird założył w Lublinie przy ulicy Nowej 12 małą wytwórnię maszyn rolniczych. W 1848 roku w wytwórni pracowało 12 robotników , którzy produkowali 4 wielkogabarytowe młocarnie i 19 sieczkarń rocznie. W końcu lat pięćdziesiątych Baird przystąpił do spółki ze Szkotem Mac Leodem, który w 1858 roku równolegle założył własną wytwórnię maszyn rolniczych. W 1860 roku spółka ta pod nazwą „Mac Leod et Company” zaprezentowała się na III lubelskiej wystawie przemysłowej. Wystawiono między innymi młocarnię kieratową, dwie młocarnie ręczne i jedną kieratową sieczkarnię oraz wialnię i młynek do zboża. (…) Około 1875 roku Mac Leod i Baird sprzedali fabrykę spółce Wacław Moritz i Kreczmer. Jednakże do 1880 roku nowi właściciele nie wprowadzili znaczących innowacji techniczny w zakładzie. Tokarnie nadal były poruszane ręcznie a w manufakturze nadal pracowało 35 robotników.
Dopiero w 1890 roku Wacław Moritz zbudował nowoczesny zakład, mogący sprostać dużym wymaganiom rynku krajowego i coraz bardziej rozwijającego się eksportu. Od tego momentu jego wyroby stały się znane i cenione na wielu europejskich rynkach.

Konstruktorem pierwszej młocarni (ok. roku 1796) był szkocki inżynier mechanik Andrew Meikle. Była ona przeznaczona do mechanicznej separacji ziarna od kłosów, łodyg i łusek zbożowych. Przez tysiące lat ziarno było młócone ręcznie za pomocą cepów. Była to praca bardzo ciężka i wymagająca poświęcenia długiego czasu, młockę przeprowadzano od żniw czasami aż do wiosny, w miarę wolnego czasu. Mechanizacja tego procesu poważnie zmniejszyła nakład ciężkiej pracy ponoszony w gospodarstwie rolnym.

Zasadniczym elementem młocarni jest bęben młócący, który poprzez ocieranie o część nieruchomą zwaną klepiskiem oraz uderzanie rozbija kłosy, łuski strąków. Następnie na wytrząsaczach następuje oddzielenie słomy od frakcji drobnych. Pierwsze młocarnie składały się z ramy, obudowy i zespołu młócącego. Zespół młócący składał się z dwóch wałków nagarniających zboże do bębna. Bęben to był wał obity dookoła blachą z przymocowanymi do niej drewnianymi cepami, które wybijały ziarno. Ziarno było oddzielane razem ze słomą grabiami spod maszyny. Ziarno trzeba było czyścić z plew za pomocą wialni. Dopiero w drugiej połowie XIX wieku połączono zespół młócący z wialnią. Później wymyślono i dołączono do takiej młocarni – zespół czyszczący sitowy, sortownik, workowniki, podsiewacze i wytrząsacze pomostowe i klawiszowe.

Młocarnie są podzielone na dwie grupy – proste i czyszczące. Młocarnie proste wykonują omłotu z grubsza tj. oddzielają słomę od ziarna, plew i zgonin. Młocarnia czyszcząca nie tylko młóci ale i czyści ziarno dokładniej a także zgoniny, plewy i słoma maja osobne miejsca wylotu z zespołu młócącego. Zespół młócący jest główną częścią młocarni. Składa się on z bębna i klepiska łukowato obejmującego bęben. W zależności od budowy bębna i klepiska młocarnie dzielimy na cepowe i palcowe (sztyftówki, kolcówki). Bębny i klepiska obudowane listwami nazywamy cepowymi; jeżeli do bębna i klepiska są zamontowane palce (sztyfty), to taki mechanizm nazywamy palcowym.

Rozwój młocarń sprawił, że w II połowie XIX wieku stały się wydajniejsze. Młocarnia wymaga dużej mocy, dlatego były napędzane końmi poprzez kieraty później używano lokomobili, traktorów i silników elektrycznych (zwykle za pomocą koła pasowego i pasa transmisyjnego). W Polsce były szeroko stosowane zarówno w gospodarstwach chłopskich, PGR-ach i SKR-ach już po wojnie, ale w połowie lat sześćdziesiątych zaczęły tracić swoją robotę na rzecz kombajnów.

Źródło: www.traktor.lipno.pl, www.muzeumgpe-chorzow.pl

Stan zachowania:

średni

Opis dźwiękowy:

brak

Licencja:

ccLicencja CC BY 3.0 Polska